Krzywdzenie dziecka oznacza stwarzanie ryzyka dla jego rozwoju psychoruchowego, stosowanie przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej oraz zaniedbywanie dziecka poniżej 18 roku życia przez osobę odpowiedzialną za jego prawidłowy rozwój.
Przemoc fizyczna to agresywne zachowanie skierowane przeciwko ciału dziecka, obejmujące gwałtowne potrząsanie niemowlęcia (co może prowadzić do zespołu dziecka potrząsanego). Potrząsanie i szarpanie malutkiego dziecka może skutkować złamaniami żeber, kości długich, krwiakami wewnątrzczaszkowymi i wylewami do gałki ocznej.
Przemoc seksualna obejmuje angażowanie dziecka w aktywność seksualną w celu zaspokojenia potrzeb sprawcy.
Przemoc psychiczna to celowe niszczenie lub ograniczanie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka bez stosowania przemocy fizycznej, co może prowadzić do stanów lękowych, nerwicowych i obniżonego poczucia własnej wartości.
Zaniedbanie to niezaspokajanie podstawowych potrzeb biologicznych i psychicznych dziecka, pozostawianie go bez opieki, nieprawidłowe odżywianie, zaniedbywanie szczepień ochronnych oraz brak zabezpieczenia przed wypadkami i oparzeniami.
Zastępczy zespół Münchhausena to świadome wywoływanie u dziecka objawów chorobowych dla korzyści osobistych.
Przemoc w dzieciństwie ponosi trwałe skutki. Pierwsze 3 lata życia są kluczowym okresem w rozwoju człowieka. Nieodpowiednia stymulacja rozwoju w tym okresie może prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych i społecznych, trudności w nauce oraz nadpobudliwości.
Niemowlęta są szczególnie narażone na przemoc. Ich mózgi są delikatne, nie w pełni rozwinięte, a mięśnie szyi nie utrzymują głowy w odpowiedniej pozycji. Potrząsanie lub szarpanie niemowlęcia może prowadzić do uszkodzenia mózgu, a nawet do śmierci dziecka.
Pamiętaj, że wszystkie niemowlęta mogą być potencjalnymi ofiarami potrząsania! Uważaj, aby nie stracić kontroli, gdy dziecko płacze! Pomyśl, że każde potrząsanie, szarpnięcie, bicie może trwale uszkodzić mózg niemowlęcia!
Jeśli podejrzewasz przemoc wobec dziecka, zwróć uwagę na zmiany na skórze świadczące o zaniedbaniu lub urazach, zachowanie dziecka (np. ciągły płacz, brak reakcji, smutek, strach, apatia, agresja), oraz czynniki ryzyka (np. rodzice niedojrzali emocjonalnie, konflikty z prawem, nałogi, trudna sytuacja ekonomiczna i społeczna).
Jeżeli podejrzewasz krzywdzenie dziecka i nie wiesz, co zrobić, zgłoś to w ośrodku pomocy społecznej, który ma obowiązek przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, lub złóż do sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka.
Skutki przemocy wobec dzieci obejmują zaburzenia podstawowych funkcji życiowych, bezpośrednie zaburzenia emocjonalne i somatyczne, nadpobudliwość psychoruchową, oraz trwałe zaburzenia rozwoju mózgu u niemowląt. Statystyki wskazują na wysoki odsetek konsekwencji, takich jak opóźnienie rozwoju psychoruchowego u 70% dzieci po trzech latach doznawania przemocy oraz objawy zespołu pourazowego u 43-70% ofiar przemocy.
Dlaczego nie warto stosować przemocy wobec dzieci:
- Atakuje godność dziecka, które ma prawo do poszanowania swojej godności i integralności.
- Zakłóca rozwój dziecka, pozbawiając je odwagi życiowej i obniżając poczucie własnej wartości.
- Utrudnia myślenie, budząc lęk, który zaburza procesy myślowe.
- Uczy przemocy, promując przekonanie, że silniejszy zawsze ma rację.
- Niszczy relacje, gdy dziecko boi się rodzica, nie zwraca się do niego o pomoc, a także może szukać ucieczki w szkodliwych zachowaniach.
- Niszczy autorytet rodzica, gdy dziecko przestaje szanować rodzica, który stosuje przemoc.
- Uczy, że kłamstwo jest lepsze niż prawda, aby uniknąć bicia.
- Klapsy stają się coraz silniejsze, przyzwyczajając dziecko do przemocy fizycznej.
- Przekazuje nielogiczną argumentację, używając przemocy jako formy "edukacji".
- Przyczynia się do zwiększenia zachowań agresywnych u dziecka, promując krąg przemocy.
- Jest dziedziczone z pokolenia na pokolenie, przenosząc przemoc jako wzorzec zachowania.
Przemoc wobec dzieci toksycznie wpływa na ich rozwój i długofalowe życie, dlatego ważne jest, aby promować bezpieczne, wspierające środowisko dla dzieci.
